ÖNEMLİ GEÇİM KAYNAĞIYDI

Gazeteniz YENİGÜN’ün manşetinde yer alan bir haber üzerine, ister istemez geçmiş gözümüzde canlanır.

Özellikle çok uzun bir dönem Muğla başta olmak üzere ülke genelinde konuşlanan birçok yerleşim biriminin ana maddelerinden olunca.

Dahası, en önde gelen temel geçim kaynakları arasında yer aldığını yadsımak mümkün olmadığına göre.

Bu nedenle şu sıra yeniden gündemde yer etmesi, kabul edelim ki sıradan bir gelişme olmadığının göstergesidir.

Dolayısıyla unutmak ve de göz ardı etmenin mümkün olmadığı geçen süreler gözümüzde canlanır.

Hem de tüm ayrıntılarıyla…

***

Kuşkusuz, yazımın başlığı bağlamında, ne demek istediğim konusunda yorumlar yapılacaktır.

Bilhassa belirttiğim gibi, zamanla en önemli geçim kaynakları arasında yer aldığı düşünülürse.

Her ne kadar birçokları hangi ürün olduğunu kestirseler bile, yeni nesil aynı yaklaşım içerisinde olamazdı.

Çünkü onlar görmemişlerdi.

Bu nedenle belirtmek istiyorum.

Bahse konu olan TÜTÜN’den başkası değildi.

Kaldı ki olamazdı da.

Bilenler bilir söz konusu ürün, en azından bir asrı geçen sürede ülkemizin en önemli geçim kaynaklarının başında yer alıyordu.

Hatta öncelikli dense, kesinlikle abartı olmazdı.

***

Sonra nasıl aksi düşünülebilirdi?

Başta Ege Bölgesi olmak üzere, Marmara, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinin de önemli ürünleri arasındaydı.

Üstelik aynı bölgelerle sınırlı kalmadı.

Karadeniz, Doğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgelerinin belirli kesimlerinde de, epey süre tütün yer etmişti.

Kısaca dense ki tütün, uzun süreler ülkemizin en önemli tarım ürünleri arasında yer aldığı gibi çok yoğun bir kitlenin, temel geçim kaynağını oluşturmuştur.

Bu konudaki gelişmeler gözler önünde sergilendiği için bu yaklaşımda en küçük abartı yoktu.

Her vesileyle belirttiğim gibi olamazdı da.

***

Zamanla en önemli tarım ürünleri arasında yer almasına karşın kota uygulaması sonucu dikimi yasaklanan tütün için şu aşamada durum neydi?

Yeniden halkın önemli geçim kaynakları arasında yerini alacak mıydı?

Yoksa, getirilen kısıtlama devam edecek miydi?

Kısaca, bir zamanlar halkın en önemli geçim kaynağı olduğu gibi önemli ihraç maddelerinin başında yer alan tütün için üretim olacak mıydı?

Yoksa getirilen kota uygulaması devam edecek miydi?

Dolasıyla şu aşamada tüm gözler, bu konuda verilecek karara çevrilmiş durumda.

Özellikle geçmişte en önemli tütün üretim noktaları arasında yer alan bölgeler kentleri, merakla gelişmeleri takip ediyor.

***

Belirttiğim gibi ülkemizin en önemli tütün üretim noktaları, özellikle Ege Bölgesinde konuşlanan kentlerdi.

Belirttiğim gibi Muğla, Aydın, İzmir olmak üzere bir kısım yerleşim birimleri, geçmişte olduğu gibi yeniden aynı ürüne sahip olmak istiyor.

Bu nedenle gözlendiği gibi Muğla-Milas İlçesinin kırsal kesiminde konuşlanan üretim merkezlerinde tütün üretimi yapılıyor.

Özellikle geçmişten günümüze bereketli topraklarıyla nice medeniyetlere beşiklik eden ilçede, özellikle Şark tütünü üretiminde azalma görülmesine karşın ekimi yapılıyordu.

“””

Aslında değişen bir şey yoktu.

Şahsen belirttiğim gibi tütün üretimi kolay değildi.

İlişkin olarak dense ki, en zahmetli ürünlerin başında geliyordu.

Bunda en küçük abartı yoktu.

Muğla halkı bilir ki tütün, yıl 12 ay bakım isteyen bir üründü.

Bilhassa kırsal kesimde konuşlanan çiftçiler için “aş ve ekmek” anlamına gelen bir gelenek söz konusuydu.

Önce fidelerin yetiştirilmesi, ardından dikim.

Daha sonra gelişimini tamamlamak için sulama olmak üzere çapalama çalışmaları.

Gelişimini tamamlamasıyla birlikte tütün yapraklarının kırılarak dizilmesi ve kurutma işlemleri.

En sonunda da kuruyan tütünlerin balyalar haline getirilmesi.

Ve satış.