Türk milliyetçiliğinin öncü isimlerinden biri olan Alparslan Türkeş, ölümünün 28. yılında anılıyor. Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) kurucusu ve “Başbuğ” unvanlı lideri Türkeş, hem askeri hem de siyasi kariyeri boyunca Türk milliyetçiliğini savunan bir duruş sergilemiştir.
Peki, Alparslan Türkeş kimdir, hayatı ve fikirleri nelerdir? İşte detaylı biyografisi ve siyasi mücadelesi…
Alparslan Türkeş, 25 Kasım 1917’de Kıbrıs’ın Lefkoşa şehrinde doğdu. Ailesi, Osmanlı döneminde Kayseri’den Kıbrıs’a göç etmiş Türk kökenli bir aileydi. 1933 yılında Türkiye’ye göç eden Türkeş, Kuleli Askeri Lisesi’ne girerek eğitimine burada devam etti. 1936’da Kuleli Askeri Lisesi’nden, 1938’de Harp Okulu’ndan mezun oldu. Daha sonra Harp Akademisi’ni tamamlayarak Türk Silahlı Kuvvetleri’ne subay olarak katıldı. 1955-1957 yılları arasında ABD’de Pentagon’a bağlı Amerikan Harp Akademisi’nde eğitim aldı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesinde önemli rol oynayan Türkeş, darbe bildirisini radyodan okuyan isimdi. Ancak kısa süre sonra darbeci kadro içinde anlaşmazlık yaşandı ve Hindistan’a sürgüne gönderildi.
Alparslan Türkeş’in Siyasi Kariyeri
1. CKMP’den MHP’ye: Milliyetçi Hareketin Doğuşu
1965’te Türkiye’ye dönen Türkeş, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’ne (CKMP) katıldı ve kısa süre sonra genel başkanı oldu. 1969 yılında CKMP, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) olarak yeniden yapılandırıldı ve Türkeş, Türk milliyetçiliğini temel alan bir siyasi hareket başlattı.
MHP’nin kurulmasıyla birlikte “Dokuz Işık” ideolojisini ortaya koydu ve ülkücü hareketi oluşturdu.
2. 12 Eylül 1980 Darbesi ve Cezaevi Yılları
Türkeş, 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası tutuklandı ve 4.5 yıl cezaevinde kaldı. 1985’te tahliye oldu ve 1987’de siyasi yasakların kaldırılmasıyla yeniden MHP’nin başına geçti.
3. 1991 Seçimleri ve Son Yılları
1991 seçimlerinde MHP, Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile ittifak yaparak Meclis’e girdi. 1995 seçimlerinde MHP olarak seçime katıldı ve milliyetçi hareketi yeniden güçlendirdi.
Alparslan Türkeş’in Fikirleri: 9 Işık Doktrini
Türkeş’in milliyetçi ideolojisini şekillendiren en önemli doktrin “9 Işık” olarak bilinir. İşte 9 Işık ilkeleri:
1. Milliyetçilik – Türk milletinin birliği ve gücü
2. Ülkücülük – Milletin ideal bir hedefe yönelmesi
3. Ahlakçılık – Toplumda ahlaki değerlerin korunması
4. İlimcilik – Bilgi ve bilimin esas alınması
5. Toplumculuk – Sosyal adaletin sağlanması
6. Köycülük – Kırsal kalkınma ve tarımın desteklenmesi
7. Hürriyetçilik ve Şahsiyetçilik – Bireysel özgürlüklerin korunması
8. Gelişmecilik ve Halkçılık – Ekonomik ve sosyal kalkınma
9. Endüstricilik ve Teknikçilik – Sanayi ve teknolojik gelişme
Bu ilkeler, MHP ve ülkücü hareketin temel ideolojisini oluşturdu ve günümüze kadar etkisini sürdürdü.